آنچه در مورد بیماریهای پستان باید بدانیم :
عملکرد پستان
پستان متشکل از انواع غدد مترشحه می باشد و عملکرد اصلی آن تولید شیر برای تغذیه نوزاد است. شیر در قسمت عمقی لوبول های مولد شیر تولید می شود و از طریق مجاری به نوک پستان هدایت می شود.
بیماریهای پستان
شایعترین علامت بیماری های پستان، درد سینه است سایر علایم شایع شامل توده و ترشح غیر طبیعی از نوک پستان است.
لمس توده در پستان علامت بسیار مهمی است که باید پیگیری شود. البته این امر نباید موجب اضطراب بیمار شود زیرا حدود 70 درصد توده های پستان خوش خیم هستند.
بیماریهای پستان اغلب خوش خیم هستند. به بیماری بدخیم پستان، سرطان پستان گفته میشود که حاصل تکثیر بی رویه سلولهای این بافت میباشد. این بیماری پس از سرطانهای پوستی شایعترین سرطان در خانمهاست و از هر 10 زن یک نفر در طول زندگی خود، به آن مبتلا میشود. البته این میزان در قسمتهای مختلف جهان اندکی متفاوت است. گزارش شده است که سرطان پستان شایعترین علت مرگ ومیر ناشی از سرطان در سنین 20 تا 60 سال است.
شیوع سرطان پستان
بیشترین شیوع این بیماری در سنین 40 تا 70 سالگی است. البته خطر درگیری در سنین بالاتر و پایین تر نیز وجود دارد و به همین دلیل همانطور که در ادامه ذکر خواهد شد لازم است بررسیها برای تشخیص زودرس از سن 20 سالگی شروع شود و تا پایان عمر ادامه یابد.
سرطان پستان حدود یک سوم از انواع سرطان را در زنان ایران تشکیل می دهد و شایعترین نوع سرطان در خانمهای ایرانی است و استان اصفهان نیز جزء چند استانی است که این بیماری شیوع بالایی در آنها دارد.
توصیه های پزشکی
اطلاع از آمار و ارقام مذکور نباید باعث ایجاد نگرانی شود. هدف از بیان این اطلاعات آگاه سازی افراد جامعه برای پیشگیری از بروز موارد پیشرفته است. البته لازم به ذکر است که با درمانهای جدید، حتی در موارد پیشرفته هم، راهکارهای درمانی مناسبی وجود دارد.
متاسفانه این بیماری بطور موثری قابل پیشگیری نیست، بنابراین تنها راه برای مبارزه با آن و ارائه درمان مناسب ، تشخیص زودرس است. باید توجه داشت که سرطان پستان جزء انواع معدودی از سرطان است که اگر در مراحل اولیه کشف شود، بطور کامل قابل درمان است و عود نمی کند و بیمار طول عمری مانند افراد عادی جامعه خواهد داشت. بنابراین لازم است که هر خانم نسبت به سلامت خود و اطرافیان خود در این زمینه حساسیت کافی داشته باشد. این حساسیت نباید به اندازه ای زیاد باشد که باعث دلهره بیجا شود و همینطور نباید به اندازه ای کم باشد که باعث عدم پیگیری شود.
مبارزه با سرطان پستان شامل جنبه های مختلف از جمله پیشگیری، تشخیص زودرس، درمان(جراحی/ شیمی درمانی/ پرتودرمانی/ هورمون درمانی و …)، بازتوانی و پیگیری است.
در این نوشتار به آموزش روشهای تشخیص زودرس پرداخته می شود
روشهای تشخیص زودرس
بهترین روش برای مراقبت از سلامت پستان و تشخیص زودرس، اجرای سه دستورالعمل زیر است:
انجام معاینه پستان توسط خود فرد٬ انجام معاینه پستان توسط پزشک متبحر و انجام ماموگرافی.
- انجام معاینه پستان توسط خود فرد.
از سن 20 سالگی لازم است که هر خانم سینه خود را بطور ماهانه از نظر وجود توده یا تغییر در قوام پوست و … معاینه کند.
- انجام معاینه پستان توسط پزشک یا تیم پزشکی متبحر.
لازم است که خانمهای 20 تا 40 سال، هر سه سال و خانمهای بالاتر از 40 سال هر سال توسط پزشک یا اعضاء گروه پزشکی که در این زمینه آموزش دیده اند تحت معاینه قرار گیرند.
- انجام ماموگرافی.
ماموگرافی نوعی عکسبرداری ویژه پستان است و توصیه میشود از 40 سالگی بصورت سالانه یا حداقل هر دو سال یکبار انجام شود. پس از75 سالگی انجام ماموگرافی هر سه سال یکبار کافی است.
از سه روش فوق اهمیت مورد سوم(یعنی ماموگرافی) بسیار زیاد است زیرا این روش قبل از این که ضایعه قابل لمس شود، یعنی در مراحل ابتدایی تر، قادر به تشخیص بدخیمی است.